Phiên tòa xét xử vụ án con kiện mẹ đòi nhà diễn ra vào một ngày cuối tháng 5. Nguyên đơn trong vụ án là ông K. (SN 1964, TP.HCM) còn bị đơn là người mẹ già tên H.(SN 1931). Do tuổi cao, đang bệnh nặng nên người mẹ không thể đến dự tòa, ủy quyền cho con gái thay mình ra chốn công đường.

Theo đơn khởi kiện, ông K. trình bày: năm 2001, mẹ ông cùng gia đình bán căn nhà tại quận 10 (TP.HCM). Số tiền bán được chia cho mỗi người một phần, phần ông được chia 16,5 lượng vàng. Sau khi bán nhà, ông đã mua miếng đất ở huyện Bình Chánh cũ (nay thuộc quận Bình Tân) với giá 7 lượng vàng để xây nhà ở cùng mẹ là bà H.

Năm 2009, nghe lời các chị gái xúi giục, mẹ ông đòi bán căn nhà trên về ở với các chị. Ông không đồng ý nên mẹ con phát sinh mâu thuẫn rồi tranh chấp. Ông mới khởi kiện ra tòa yêu cầu mẹ trả nhà.

Trái ngược với lời khai trên, đại diện cho mẹ, bà L.(chị gái ông K) khai đúng là trước đây mẹ bà đã bán nhà, chia tiền cho các con. Dù nhà đông con, đã trưởng thành nhưng người nào cũng được mẹ chia phần gọi là một chút.

Sau khi bán nhà, tháng 2/2001, mẹ bà đi mua mảnh đất trên với giá 7,5 lượng vàng. Là người gốc Hoa, lớn tuổi lại không biết chữ nên mẹ đã giao cho con trai là ông K. thay bà đi coi đất và giao dịch mua bán, tất cả tiền mua đất đều do mẹ trả.




Thế rồi có lần ông K đã bán 1 phần nhỏ trong miếng đất trên lấy 3,5 chỉ vàng. Là con cái nên biết chuyện, mẹ bà không khiếu nại. Ai ngờ, ông K. sau này lại muốn bán nhà. Khi mẹ không đồng ý, ông lại khởi kiện ra tòa để đòi nhà của mẹ. Ngoài căn nhà đang ở cùng con cháu, người mẹ già không còn một nơi ở nào khác. Thay mẹ và những người con khác với vai trò liên quan trong gia đình, bà L. đề nghị tòa bác đơn khởi kiện của em trai.

Mẹ già chẳng chốn nương thân


Quá trình xét xử vụ án, cơ quan tố tụng phải tiến hành triệu tập, lấy lời khai về quá trình giao dịch, nguồn gốc hình thành của mảnh đất và căn nhà.

Theo đó, những nhân chứng, người liên quan như người đã bán đất cho ông K., người thầu xây dựng căn nhà đều cho biết quá trình mua bán đất, cất nhà họ chỉ giao dịch với ông K. Ông K. là người đi coi, đứng ra mua bán đất và cũng là người đứng ra thuê thầu xây dựng căn nhà. Từ những bằng chứng trên, tòa tuyên ông K. thắng kiện, buộc bị đơn là mẹ ông phải trả nhà.

Sau khi bản án được tuyên, đại diện ủy quyền của mẹ, bà L. và những người con còn lại được xác định là người liên quan cùng kháng cáo. Tại phiên tòa phúc thẩm, là chị em một nhà nhưng suốt phiên tòa nghĩa tình không được ai nhắc đến, chỉ có những lý lẽ được viện dẫn trước tòa. Phía nguyên đơn giữ nguyên lời khai và viện dẫn những chứng cứ, giấy tờ còn bị đơn quyết liệt cho rằng những chứng cứ trên không phải là sự thật. Nỗ lực hòa giải của HĐXX không thành trước thái độ cương quyết của phía nguyên đơn.

Cuối cùng, căn cứ và chứng cứ và hồ sơ vụ án, xét thấy phía bị đơn không đưa ra được chứng cứ nào thể hiện nguồn gốc miếng đất và căn nhà là của bà H. Nên tòa y án sơ thẩm, tuyên người con thắng kiện, buộc bà H. phải trả nhà.

Thất thểu bước đi trên sân tòa án, đôi mắt trũng sâu của bà L. buồn vời vợi. Bà L. bảo những gì em trai trình bày không đúng sự thật. Nếu thật sự là nhà của ông K. thì sau khi xây nhà sao ông không ở mà lại để mẹ và các cháu về đây sinh sống. Người mẹ già có 5 người con, hai trai ba gái nhưng người con trai kia đã mất, chỉ còn lại ông K. Vậy mà giờ đây mẹ con, chị em không nhìn mặt nhau. Người mẹ già nua ở tuổi 83 càng thêm ốm đau, bệnh tật.

"Nó làm ăn thua lỗ, không có tiền trả nợ nên về đòi mẹ bán nhà. Mẹ không đồng ý, nó giận bỏ đi rồi không liên lạc một thời gian. Ai ngờ, khi quay về nó giữ nguyên ý định rồi còn kiện mẹ ra tòa. Mẹ tôi đang bệnh nặng, tôi không muốn bà biết tin vì sợ bà sẽ không qua khỏi. Nhưng giờ tòa tuyên phải trả nhà làm sao có thể giấu mẹ? Giờ mấy mẹ con, bà cháu cũng chẳng biết đi đâu...", người phụ nữ rớm nước mắt, thở dài nói những lời chát đắng.

Bóng người phụ nữ đen gầy bước liêu xiêu khuất dần trong sân tòa án. Trước tòa, mỗi bên có muôn vàn lý lẽ để níu kéo, giành giật phần thắng cho mình. Căn nhà trên thực sự của ai? Sự thật chỉ những người trong cuộc mới rõ. Dù thế nào, hình ảnh người mẹ già từng hi sinh vì con, mang nặng, đẻ đau không chốn nương thân những năm tháng cuối đời sẽ là bản án lương tâm với người trong cuộc.

M.Phượng -Vietnamnet